 |
Marek Utkin Rower wczoraj, dziś i jutro Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Warszawa 1991 ISBN 83-02-04543-8 Stron: 120 Format: 19 cm x 21 cm |
Subiektywna ocena pozycji książkowej: 9 / 10
Ocena opisowa:
Unikalna pozycja książkowa. Autorowi udało się wyjść poza szablonowe omówienie zagadnień związanych czy to z historią, czy techniką, czy turystyką rowerową. Już sama okładka przyciąga wzrok. Jest na niej jeden z mięśniolotów, czyli maszyn latających napędzanych siłą mięśni. Sporo miejsca poświęcono opisom technologii służącej do produkcji rowerów. Są wreszcie unikalne opisy napędu roweru, zdolności energetycznych organizmu ludzkiego. Aż szkoda, że autor nie kontynuuje swojej pracy do dzisiaj, prowadząc na przykład stronę www poświęconą niekonwencjonalnym maszynom napędzanym siłą mięśni.
Spis treści:
1. Historia roweru
2. Konstrukcja i technologia wykonania
2.1. Produkcja
2.2. Stal, stopy lekkie czy tworzywa?
3. Eksploatacja roweru. Naprawy
3.1. Jaki rower wybrać dla siebie?
3.2. Jak unikać uszkodzeń sprzętu i poprawić bezpieczeństwo jazdy?
3.3. Warsztat rowerowy - wyposażenie
3.4. Naprawa i konserwacja roweru - zasady ogólne
3.5. Usprawnienia ułatwiające przewóz większego bagażu
3.6. Usprawnienia aerodynamiczne
3.7. Fizjologia jazdy na rowerze.
4. Możliwości wykorzystania roweru
4.1. Rowery turystyczne
4.2. Rowery sportowe
4.3. Rowery górskie
4.4. Rowery składaki
4.5. Rowery bagażowe
4.6. Rowery specjalne
5. Rowery trzeciej generacji
5.1. Mistrzostwa, wyścigi, rekordy - historia najnowsza
5.2. Cyklomobile w Polsce
5.3. Jak zbudować cyklomobil?
6. Jazda rowerem
6.1. Infrastruktura
6.2. Wskazówki praktyczne
Bibliografia, źródła
Przykładowy cytat:
Rowerzysta, oprócz tego, że steruje swoim pojazdem, jest również w pełnym tego słowa znaczeniu silnikiem: procesy metaboliczne jego organizmu, w wyniku których pożywienie i tlen zamieniane są na energię, służą wprawianiu pojazdu w ruch.
Tak samo jak w silniku (patrząc na zagadnienie jednostronnie) można wyodrębnić energię użyteczną, zamienianą w moment obrotowy na korbach, i energię "marnotrawioną" na wytwarzaniu ciepła (co jest zjawiskiem jak najbardziej pożądanym wtedy, gdy jest chłodno). Szczytowa sprawność cyklisty wynosi 20÷30%, jeśli mierzyć wartość energetyczną dostarczanego pożywienia i moc użyteczną, uzyskiwaną na wyjściu.
Aby człowiek mógł właściwie wykorzystać swoją energię, jego sposób działania, jak i urządzenie, które napędza, muszą być starannie dopasowane do jego potrzeb.
Za pomocą testów ergometrycznych przeprowadzanych zarówno wśród studentów - niesportowców, jak i wśród zawodników, określono najwłaściwsze prędkości obrotowe dla uzyskiwania najwyższych sprawności (wykresy na rysunkach 3-28, 3-29).
Bardzo duży wpływ na efektywność ma również wysokość siodła, lub w przypadku roweru poziomego - odległość oparcia od pedałów. Stwierdzono, że najwyższe moce występują wtedy, gdy siodło jest uniesione do 40 mm powyżej wysokości nominalnej (tj. takiej, przy której siedząc na siodełku można piętą wyprostowanej nogi dotknąć pedał w jego najniższym położeniu). Najwyższe sprawności stwierdzono przy siodle obniżonym o 40 mm poniżej poziomu nominalnego.
W rezultacie intensywnych badań przekonano się, że najwyższe moce są osiągane wtedy, gdy siodło jest podniesione o ok. 10% wyżej niż długość nogi.
Długość korb pedałów jest również nie bez znaczenia dla "silnika" napędzającego rower. Zbyt krótkie korby przyczyniają się do spadku mocy, powinno się więc dobierać je w zależności od wzrostu cyklisty i długości jego nóg. W Polsce, oprócz korb do rowerów dziecinnych i młodzieżowych, dostępne są "popularne" o długości 165 mm i sportowe o długości 170 mm. Niekiedy (w starych rowerach) można spotkać korby o długości do 180 mm.
Ponieważ człowiek nie pracuje tak, jak silnik elektryczny, który rozwija stały moment, to od końca XIX w. trwają badania nad nieokrągłymi wieńcami zębatymi, mającymi skompensować skokowy charakter ruchu roweru poruszanego nieliniową mocą.
Jednym z rozwiązań są owalne i eliptyczne koła łańcuchowe. W tej dziedzinie prowadzono również długotrwałe badania i stwierdzono, że dopuszczalny jest stosunek długości osi elipsy lub owalu wynoszący 1,1. Większa różnica długości obu osi (stosunek 1,2 i więcej) pogarsza osiągi. Efekt zbliżony do zastosowania eliptycznego koła zapewnia stosowanie krzywek, powodujących "pulsowanie" koła łańcuchowego względem korb: w momencie osiągania najwyższej siły koło łańcuchowe przyspiesza względem korby, przy spadku zaś siły - opóźnia. Powoduje to zmianę położenia w zależności od rozwijanej siły, a tym samym stały moment.