Hamulce tarczowe mają wiele zalet. Zdarzyło mi się jednak skrzywić tarczę. Prawdopodobnie stało się to przez nieuwagę. Niestety nie potrafiłem wskazać źródła skrzywienia. Tarcza była na tyle krzywa, że przeszkadzała w obracaniu się koła. Oczywiście podjąłem próbę jej wyprostowania za pomocą różnych dostępnych środków techcznicznych. Efekt był taki, że postanowiłem ją wymienić na nową.
Operacja wymiany tarczy jest prosta, ale niestety wymaga użycia dosyć zaawansowanych narzędzi.
Tarcza hamulcowa jest w sztywny sposób mocowana do piasty koła. Piasta często wykonana jest z lekkich stopów o niezbyt dużej twardości. Tarcza natomiast wykonana jest z materiału o bardzo dużej twardości i dużej odporności na ścieranie. Kombinacja takich dwóch rodzajów materiału wymaga pewnego połączenia. Są zasadniczo dwa sposoby realizacji połączenia pomiędzy tarczą a piastą: za pomocą śrub (większość firm) lub na wielowpust (przede wszystkim firma Shimano). W artykule przedstawię sposób montażu śrub mocowanych za pomocą śrub.
Tarcza: Avid G2CS (G2 Clean Sweep)
Hamulec: Avid Juicy 3.
Zapraszam do lektury!
 |
Przede wszystkim powinniśmy mieć tarczę na wymianę. Ta, którą postanowiłem zamontować, była w komplecie ze śrubami. Z nieznanych przyczyn do tarcz hamulcowych wykorzystywane są śruby, do których nie pasują klucze ampułowe / Allena (zwane w moim otoczeniu 'imbusami'), ale klucze zwane popularnie 'gwiazdkami', od kształtu wcięcia. Do odkręcania i przykręcania tych śrub potrzebujesz więc specjalny klucz w rozmiarze T25, co prawdopodobnie oznacza 2,5 mm. Ze względu na niewielką twardość piasty ważne jest, by śruby nie zostały dokręcone zbyt mocno. Narzędziem pozwalającym na kontrolę momentu dokręcenia jest klucz dynamometryczny. Na mój klucz można założyć bit T25 za pomocą stosownej przejściówki (1/4'' kwadrat na 1/4'' sześciokąt). Kolejnym przydatnym narzędziem będą cienkie silikonowe rękawiczki. Nie należy dopuścić do pobrudzenia tarczy hamulcowej tłuszczem. Puryści zalecają wręcz niedotykanie powierzchni tarczy palcami, na których zwykle znajdują się przynajmniej śladowe ilości tłuszczu. Wo wyjęcia tarczy z opakowania przydadzą się nożyczki. Moja tarcza była szczelnie zafoliowana. Klej do gwintu. Ponieważ śruby są dokręcane ze stosunkowo niedużym momentem, a sztywność połączenia pomiędzy tarczą a piastą ma pierwszorzędne znaczenie, warto dodatkowo wzmocnić połączenie klejem do gwintu. Uwaga! Zdarza się, że na gwintach śrub sprzedawanych w komplecie z tarczą już znajduje się stosowny klej do gwintu. |
Przed wymianą tarczy zalecam wyjęcie koła z widełek. Nie przygotowałem zdjęć ilustrujących odkręcenie tarczy z piasty. Chcąc zachować wszystkie reguły sztuki powinniśmy się posłużyć innym kluczem, niż dynamometryczny. Wszystkie śruby mają standardowy, prawy gwint. Odkręcenie powinno być bardzo proste, pomimo że gwinty zostały zabezpieczone stosownym klejem. Radzę nie wyrzucać odkręconych śrub. Mogą się jeszcze kiedyś przydać...
 |
Warto obejrzeć wszystkie gwinty i dokładnie oczyścić powierzchnię piasty, która styka się z tarczą. |
 |
Należy jeszcze zdjąć szybkozamykacz. W tym celu całkowicie odkręciłem nakrętkę (przeciwny koniec względem ramienia, które daje się odgiąć dłonią), a następnie wyciągam pręt. |
 |
Przygotowania do montażu nowej tarczy. Silikonowe rękawiczki, nożyczki i tarcza. |
 |
Rozpoczynam od rozpakowania śrub. |
 |
Na gwincie każdej z nich naniesiony już jest klej do gwintu. |
 |
Ustawiam stosowny moment siły (6,2 Nm) na rączce klucza dynamometrycznego. Wymagana wartość momentu powinna być naniesiona na powierzchni tarczy. |
 |
Na koniec klucza zakładam stosowny bit (T25) oraz przejściówkę, która pozwala na zamocowanie bitu na końcówce klucza. |
 |
Układam tarczę na powierzchni piasty. Warto się upewnić, czy tarcza została ułożona właściwą stroną. Przed nieodpowiednim ułożeniem tarczy informują stosowne napisy naniesione na powierzchni tarczy. |
 |
Rozpoczynam wkręcanie śrub. Przy dokręcaniu śrub należy zadbać o to, by śruby były dokręcane stopniowo i równomiernie. Najpierw wkręcam kilkanaście obrotów pierwszą śrubę, aż do napotkania pierwszego, niewielkiego oporu. Następnie wkręcam śrubę naprzeciwległą w stosunku do śruby, którą wkręciłem jako pierwszą i znowu wkręcam ją do napotkania pierwszego, niewielkiego oporu. Kolejna śruba powinna znaleźć się w połowie odległości pomiędzy właśnie wkręconymi śrubami. W przypadku tarczy G2CS śrub jest 6. Po wkręceniu ostatniej ze śrub stopniowo, po jednym obrocie, dokręcam kolejne śruby. Kontynuuję tę procedurę aż do osiągnięcia wymaganego momentu, o czym informuje mnie kliknięcie klucza dynamometrycznego. W przypadku tarczy G2CS maksymalny moment siły to 6,2 Nm. |
Poniżej krótki filmik pokazujący działanie klucza dynamometrycznego.
Gotowe. Tarcza wymieniona. Pozostaje teraz ustawić hamulec tarczowy i założyć koło w widełkach.
 |
Rozpoczynam od poluzowania śrub, które mocują okładziny (szczęki) hamulca do ramy. Najczęściej są to dwie główne śruby imbusowe, które ograniczają ruch okładzin w płaszczyźnie prostopadłej do koła. |
 |
Luzuję drugą ze śrub. |
 |
Po upewnieniu się za pomocą dłoni, że szczęki hamulca mogą się nieznacznie poruszać względem tarczy, czyli 'na boki', przystępuję do ustalenia pozycji szczęk. Zaciskam szczęki hamulca. Ponieważ potrzebny mi jest w miarę stały zacisk, posłużę się pomocą grubej gumy, którą zakładam na klamkę hamulca. |
 |
Ponownie posługuję się kluczem dynamometrycznym. Tym razem zakładam bit 'imbusowy'. Nastawiam stosowny moment i dokręcam pierwszą śrubę... |
 |
... a następnie drugą. Moment powinien się zawierać w granicach 8 - 10 Nm. |
 |
Pozostało już tylko zwolnić dźwignię hamulca, czyli zdjąć z niej gumę. Ostatni test polega na sprawdzeniu, czy koło swobodnie się obraca. Jeżeli wszystko jest w porządku, koło powinno się obracać aż do zatrzymania, a następnie nieznacznie się cofnąć w drugą stronę. |
Opisane czynności powinny dać się wykonać w czasie poniżej 30 minut.